Αξονική Στεφανιογραφία: Τι Είναι;
Η αξονική στεφανιογραφία (CCTA) είναι μια τεχνική απεικόνισης της καρδιάς, η οποία βοηθά στον προσδιορισμό του αθηρωματικού φορτίου των στεφανιαίων αρτηριών, δηλαδή των αιμοφόρων αγγείων που τροφοδοτούν με αίμα το μυοκάρδιο. Η αθηρωματική πλάκα αποτελείται από διάφορες ουσίες όπως χοληστερόλη και ασβέστιο και εναποτίθενται κατά μήκος των αρτηριών. Η αθηρωματική πλάκα, η οποία συσσωρεύεται με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να προκαλέσει απόφραξη του αυλού της αρτηρίας και, ως εκ τούτου, στεφανιαία νόσο. Οι ασθενείς που υποβάλλονται σε αξονική στεφανιογραφία, λαμβάνουν ενδοφλέβια ιωδιούχο σκιαγραφικό μέσο, για να εξασφαλισθούν οι καλύτερες δυνατές εικόνες των στεφανιαίων αγγείων.
Τι δείχνει η αξονική στεφανιογραφία;
Υπάρχουν πολλές ενδείξεις για διενέργεια αξονικής στεφανιογραφίας, όπως:
- Υποψία για μη ανώμαλη έκφυση ή πορεία των στεφανιαίων αρτηριών.
- Χαμηλού ή ενδιάμεσου κινδύνου ασθενείς για στεφανιαία νόσο, συμπεριλαμβανομένων ασθενών με πόνο στο στήθος και φυσιολογικά, μη διαγνωστικά ή ασαφή εργαστηριακά αποτελέσματα και ηλεκτροκαρδιογράφημα.
- Χαμηλού έως ενδιαμέσου κινδύνου ασθενείς, με άτυπο πόνο στο στήθος, στο τμήμα επειγόντων περιστατικών.
- Ασθενείς με νέα ή επιδεινούμενα συμπτώματα, με προηγούμενο φυσιολογικό αποτέλεσμα σε δοκιμασία κοπώσεως.
- Νεοδιάγνωση καρδιακής ανεπάρκειας συστολικού τύπου (HFrEF) και χαμηλή ή ενδιάμεση πιθανότητα για στεφανιαία νόσο.
- Ασυμπτωματικούς ασθενείς με ενδιάμεσο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, πριν από μη στεφανιαία επέμβαση.
- Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη (by-pass).
Για ασθενείς που πληρούν τις παραπάνω ενδείξεις, η αξονική στεφανιογραφία μπορεί να παρέχει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την παρουσία και την έκταση της αθηρωμάτωσης των στεφανιαίων αγγείων. Εκτός από τον εντοπισμό της στένωσης της στεφανιαίας αρτηρίας ως αιτίας της δυσφορίας στο στήθος, μπορεί επίσης να ανιχνεύσει άλλες πιθανές αιτίες συμπτωμάτων, όπως πνευμοθώρακα, πνευμονική εμβολή ή οξύ αορτικό σύνδρομο.
Αξονική Στεφανιογραφία: Πως Γίνεται & Διάρκεια
Κατά την εξέταση, εκπέμπονται ακτίνες Χ, που διαπερνούν τα ανθρώπινο σώμα και λαμβάνονται από ειδικούς ανιχνευτές. Συνήθως, περισσότεροι ανιχνευτές (ειδικά 64 ή περισσότεροι) έχουν ως αποτέλεσμα πιο ευκρινείς τελικές εικόνες. Οι πληροφορίες που συλλέγονται κατά την αξονική στεφανιογραφία χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση της ανατομίας της στεφανιαίας αρτηρίας, της πλάκας, της στένωσης του αγγείου και – σε ορισμένες περιπτώσεις – της καρδιακής λειτουργίας. Ο διαγνώστης ανασυνθέτει , μέσω ειδικού λογισμικού, τρισδιάστατες εικόνες και εικόνες σε διάφορα επίπεδα, για να αξιολογήσει πλήρως την καρδιά και τις στεφανιαίες αρτηρίες.
Συνήθως, η διαδικασία αυτή διαρκεί περίπου 30 λεπτά έως 1 ώρα, αλλά αυτό μπορεί να ποικίλει ανάλογα με την πολυπλοκότητα της εξέτασης, τον ασθενή και τον ιατρό που την διενεργεί.
Ποια είναι τα οφέλη της εξέτασης;
- Η αξονική στεφανιογραφία δεν είναι επεμβατική εξέταση. Αποτελεί μια εναλλακτική εξέταση του καθετηριασμού των στεφανιαίων αγγείων (κλασσική στεφανιογραφία), η οποία είναι επεμβατική μέθοδος και έχει περισσότερες επιπλοκές που σχετίζονται με την τοποθέτηση καθετήρα στη βουβωνική χώρα ή τις αρτηρίες του καρπού.
- Ένα σημαντικό πλεονέκτημα της αξονικής στεφανιογραφίας είναι ότι μπορεί να απεικονίζει τα οστά, τους μαλακούς ιστούς και τα αιμοφόρα αγγεία, ταυτόχρονα. Ως εκ τούτου, είναι κατάλληλη για τον εντοπισμό άλλων αιτιών για τα συμπτώματα του ασθενούς, όπως ένας αορτικός διαχωρισμός ή μια πνευμονική εμβολή.
- Η αξονική στεφανιογραφία είναι γρήγορη (διαρκεί περίπου 15’) και απλή διαδικασία.
- Η αξονική τομογραφία έχει αποδειχθεί ότι είναι οικονομικά αποδοτική για ένα ευρύ φάσμα ιατρικών προβλημάτων.
- Η αξονική τομογραφία είναι λιγότερο ευαίσθητη στην κίνηση του ασθενούς (motion artifacts) από τη μαγνητική τομογραφία.
- Σε αντίθεση με τη μαγνητική τομογραφία, μια εμφυτευμένη ιατρική συσκευή οποιουδήποτε είδους δεν αποτελεί αντένδειξη διενέργειας της εξέτασης.
- Δεν παραμένει ακτινοβολία στο σώμα του ασθενούς μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης, όπως γίνεται στο σπινθηρογράφημα του μυοκαρδίου.
Ποιοι είναι οι περιορισμοί της Αξονικής Στεφανιογραφίας;
- Υπέρβαροι ασθενείς μπορεί να υπερβαίνουν το όριο βάρους του αξονικού τομογράφου.
- Ασθενείς με έντονη αρρυθμία ή ταχυκαρδία.
- Σε αντίθεση με την αξονική στεφανιογραφία – η οποία είναι μόνο μια διαγνωστική εξέταση – η επεμβατική στεφανιογραφία μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για διάγνωση όσο και για θεραπεία σε μία μόνο συνεδρία. Εάν εντοπιστεί σημαντική στένωση κατά τη διάρκεια της αξονικής στεφανιογραφίας, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί ταυτόχρονα. Οι ασθενείς με υψηλό κίνδυνο στεφανιαίας νόσου και τυπικά συμπτώματα, πρέπει να υποβληθούν σε επεμβατική στεφανιογραφία αντί για αξονική στεφανιογραφία, επειδή είναι πιο πιθανό να χρειαστούν ταυτόχρονη θεραπεία.
- Η αξονική στεφανιογραφία έχει χαμηλή διαγνωστική αξία σε ασθενείς με ιδιαίτερα αποτιτανωμένα αγγεία, κάτι που συμβαίνει συχνά σε ηλικιωμένους ασθενείς.