Στεφανιαία Νόσος: Τι Είναι;
Η στεφανιαία νόσος ορίζεται ως η μείωση της ροής του αίματος στον καρδιακό μυ, λόγω απόφραξης στις στεφανιαίες αρτηρίες, η οποία προκαλείται από αθηρωματική πλάκα. Είναι η πιο κοινή από τις καρδιαγγειακές παθήσεις. Το 2015, η στεφανιαία νόσος επηρέασε 110 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως και είχε ως αποτέλεσμα 8,9 εκατομμύρια θανάτους, το οποίο αποτελεί το 15,6% όλων των θανάτων, καθιστώντας τον την πιο κοινή αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Τι συμπτώματα έχει η Στεφανίαια Νόσος;
Ένα κοινό σύμπτωμα είναι ο πόνος ή η δυσφορία στο στήθος που μπορεί να επεκτείνεται στον ώμο, το αριστερό άνω άκρο, την πλάτη, το λαιμό ή την κάτω γνάθο. Περιστασιακά, μπορεί να εκδηλώνεται ως καούρα. Συνήθως τα συμπτώματα εμφανίζονται στην άσκηση ή μετά από συναισθηματικό στρες. Διαρκούν λιγότερο από 20 λεπτά και βελτιώνονται με την ανάπαυση ή με τη λήψη αντιστηθαγχικής αγωγής. Μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως δύσπνοια ή και ασυμπτωματική ισχαιμία (σιωπηλή ισχαιμία), ιδίως σε διαβητικούς ασθενείς. Δυστυχώς, σε πολλές περιπτώσεις, η πρώτη εκδήλωση της νόσου είναι το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Εκδηλώσεις της νόσου:
Σταθερή στηθάγχη
: Η σταθερή στηθάγχη είναι η πιο κοινή μορφή εκδήλωσης της στεφανιαίας νόσου και χαρακτηρίζεται ως βραχυπρόθεσμος πόνος στο στήθος (<20 λεπτά) κατά τη διάρκεια σωματικής κόπωσης και προκαλείται από μια ανισορροπία μεταξύ της παροχής και ζήτησης οξυγόνου στον καρδιακό μυ.Οξύ στεφανιαίο σύνδρομο:
Γνωστό και ως οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου. Πρόκειται για αιφνίδια απόφραξη του αυλού του αγγείου με αποτέλεσμα την απότομη διακοπή της αιματικής ροής και συνοδό νέκρωση μέρους του καρδιακού μυός. Είναι μια επείγουσα και επικίνδυνη για τη ζωή κατάσταση και απαιτεί άμεση αντιμετώπιση.Αιφνίδιος καρδιακός θάνατος:
Συμβαίνει συνήθως είτε στα πλαίσια οξέος στεφανιαίου συνδρόμου, είτε από κακοήθεις αρρυθμίες κατά τη φάση στηθαγχικού επεισοδίου.Χρόνια ισχαιμική καρδιοπάθεια:
Στην περίπτωση αυτή η καρδιά δυσλειτουργεί και προκαλείται καρδιακή ανεπάρκεια.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Η έγκαιρη διάγνωση είναι καίριας σημασίας, καθώς μπορούν να προληφθούν οι παραπάνω σοβαρές επιπλοκές. Το σημαντικότερο ρόλο παίζει ο κλινικός καρδιολόγος, ο οποίος με τη λήψη του ιατρικού ιστορικού και την κλινική εξέταση θέτει την υποψία της νόσου. Εφόσον υπάρχει υποψία, ο ιατρός συστήνει περαιτέρω διαγνωστικές εξετάσεις για την επιβεβαίωση της διάγνωσης. Σε ασθενείς με χαμηλή πιθανότητα, όπως νέοι με άτυπα συμπτώματα χωρίς παράγοντες κινδύνου, η αξονική στεφανιογραφία είναι η εξέταση εκλογής. Σε ασθενείς ενδιαμέσου κινδύνου, συστήνονται λειτουργικές δοκιμασίες ισχαιμίας, όπως το σπινθηρογράφημα αιμάτωσης του μυοκαρδίου, το stress echo και η stress MRI καρδιάς. Τέλος, σε ασθενείς υψηλής πιθανότητας η καλύτερη επιλογή είναι η επεμβατική στεφανιογραφία.
Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης της Στεφανιαίας Νόσου;
Παράγοντες κινδύνου αποτελούν η αρτηριακή υπέρταση, το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερλιπιδαιμία, η έλλειψη σωματικής άσκησης, η παχυσαρκία, η κακή διατροφή, το χαμηλό κοινωνικοοικονομικό επίπεδο και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Εντούτοις, έως το 90% των περιστατικών μπορούν να προληφθούν, εάν ρυθμιστούν οι κλασικοί παράγοντες κινδύνου. Όπως καθίσταται εμφανές, η πρόληψη παίζει καθοριστικό ρόλο και μαζί με αυτή χρειάζεται συνήθως αλλαγή του τρόπου ζωής του ασθενούς.
Στεφανιαία Νόσος: Πρόληψη
Η πρόληψη μπορεί να είναι είτε πρωτοπαθής (προ της εμφάνισης τη νόσου), είτε δευτεροπαθής (μετά την εμφάνιση για βελτίωση της πρόγνωσης και μείωση των επιπλοκών). Η πρωτογενής πρόληψη περιλαμβάνει επαρκή σωματική άσκηση, μείωση σωματικού βάρους, αντιμετώπιση της υπέρτασης, υγιεινή διατροφή, μείωση των επιπέδων χοληστερόλης του αίματος και διακοπή του καπνίσματος. Ειδικότερα, όσον αφορά τη διατροφή, έχει αποδειχθεί ότι μια διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και θανάτου, ενώ οι μελέτες δείχνουν ότι η μεσογειακή διατροφή και μια δίαιτα πλούσια σε φυτικές ίνες μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου. Στη δευτερογενή πρόληψη προστίθεται και η φαρμακευτική αγωγή, η οποία περιλαμβάνει αντιαιμοπεταλιακά (συμπεριλαμβανομένης της ασπιρίνης) και υπολιπιδαιμικά φάρμακα, β-αναστολείς και νιτρώδη.
Ποιά είναι η κατάλληλη θεραπεία για την Στεφανιαία Νόσο;
Ξεχωριστή θέση στη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου κατέχει η αγγειοπλαστική των στεφανιαίων αγγείων (percutaneous coronary intervention-PCI). Πρόκειται για επεμβατική αντιμετώπιση της νόσου με εμφύτευση ενδοαγγειακού προθέματος (stent) στο αγγείο, ώστε να διατηρηθεί ανοιχτό. Η αγγειοπλαστική βελτιώνει την πρόγνωση και το προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών και αποτελεί την πιο αποτελεσματική μέθοδο ελέγχου των συμπτωμάτων. Τέλος, σε περιπτώσεις σύμπλοκης στεφανιαίας νόσου που δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με αγγειοπλαστική, η ενδεδειγμένη λύση είναι η αορτοστεφανιαία παράκαμψη (by-pass).